42. Морфометрические и морфологические показатели котловин карьерных водоемов.
У адрозненне ад азер у кар'ерных вадаемах лімналагічныя працэсы толькі пачынаюць складацца, яны няўстойлівыя да навакольнага асяроддзя. Гэта няўстойлівасць паглыбляецца слабымі інэрцыйнымі ўласцівасцямі і невялікім, але кампактным аб'емам водных масаў.
*) Акрамя гэтага, прыроднае развіцце кар'ерных вадаемаў характарызуецца тэхнагеннымі фактарамі, якія павінны забяспечыць нармальнае функцыянаванне водных экасістэма, зрабіць больш мяккім пераход ад тэхнічных да прыродна-тэхнічных аб'ектаў і зменшыць антрапагеннае ўздзеянне на іх.
*) У лік такіх фактараў могуць быць уключаны наступныя мерапрыемствы:
1. Актыўны ўдзел чалавека ў фарміраванні адпаведнага тыпу катлавіны: ад здабычы карысных выкапняў і ўтварэння адмоўнай формы рэльефа да выраўноўвання іх дна, штучнае ўтварэнне водмелеў, , павелічэнне аб'ему пры захаванні малой плошчы акваторыі.
2. Забяспечанне ўмоў для адпаведнага водаабмену (утварэнне прытокаў, штучная падача (наліў) вады, дадатковыя плаціны, спуск вады і г.д.).
3. Арганізацыя вадазбораў адпаведнага памеру, іх дрэніраванне (сцек з прадпрыемстваў).
*) Марфаметрычныя паказчыкі катлавін кар'ерных вадаемаў значна адрозніваюцца і залежаць ад тыпу сыравіны, якая здабывалася, геалагічных умоў радовішча, тэхналогіі здабычы і прыемаў рэкультывацыі.
*) Для кар'ерных вадаемаў на месцы гліністых распрацовак характэрна невялікая плошча і глыбіня, няроўнае дно, высокая ступень звілістасці берагоў, даволі абшырная зона мелкаводдзяў. Напрыклад, кар'ерны вадаем «Зялены» мае плошчу 1 – 5 га, аб'ем воднай масы каля 1 млн. м3, а плошча мелкаводдзяў складае 30 %.
*) Кар'ерныя вадаемы на месцы распрацовак карбанатнай сыравіны адрозніваюцца больш значнымі плошчай (5 – 40 га) і глыбіней (да 20 м), маюць кампактную карытападобную форму з малой зрэзаннасцю берагавой лініі. У іх роўнае ці тэрасаванае дно, большы аб'ем воднай масы (0,5 – 4,5 млн. м3), але невялікая плошчамелкаводдзяў (2 – 5 %). Да гэтага тыпу адносяцца вадасховішчы Крычаў, Блакітны, Вярхоўе.
*) Кар'ерныя вадаемы на месцы пясчана-гравійных распрацовак (Смаргонь, Ліозна Паўночны і Ліозна Паўдневы) знаходзяцца на пойме. Іх плошча вагаецца ад 4 да 125 га. Для іх характэрна невялікая глыбіня, параўнальна роўнае дно і значная звілістасць берагавой лініі. Зона мелкаводдзяў складае ад 5 да 60 % агульнай плошчы.
*) У асноўным марфаметрычныя паказчыкі кар'ерных вадаемаў нязначна адрозніваюцца ад прыродных вадаемаў. Аднак для іх характэрны некаторыя і нетыпічныя для прыродных вадаемаў рысы: невыпрацаваныя дно і берагі, адсутнасць літаралі. Узрост вадаемаў меньш за 30 гадоў, таму працэсы абразіі і акумуляцыі не прывялі дно ў стабільны і ўстойлівы стан, які мы назіраем у прыродных вадаемах. Гэтаму не спрыяе таксама невялікая плошча, складаная берагавая лінія і малы разгон ветравых хваляў.
- 1.Место гидрографии в дисциплинах гидрол. Цикла
- 2.История гидрологических и гидрографических исследований.
- 3.Водны ресурсы рб.Основные аспекты их мспользования.
- 4.Пространственная и временная неравномерность распределения стока в условиях Беларуси.
- 5.Обеспеченность водными ресурсами.
- 6. Характеристика водосбора бассейна типы рек.
- 7) Гидрографическая сеть, её элементы. Русловая и гидрографическая сеть. Типы речной сети Беларуси. Количество и длина рек.
- 8) Морфометрические характеристики реки и водосбора
- 9) Физико-географические, гидрографические, морфометрические характеристики водосборов.
- 11.Роль тектоники в развитии гидрографической сети.
- 12.Влияние современных геоморфологических процессов и мелиорации на формирование современной гидрографической сети Беларуси
- 13.Преобразование речных систем в процессе хозяйственной деятельности.
- 14.Принципы гидрологического районирования
- 16. Основные элементы речной сети. Гидрографические характеристики речного бассейна.
- 17.Морфометрические характеристики реки и русла.
- 20.Узроўневы рэжым рэк
- 21.Каналы. Дняпроўска-Бугскі водны шлях.
- 22.Беразінская водная сістэма.Виленско-Минская водная система..
- 23.Мелиоративные каналы
- 24. Общая характеристика озер
- 25.Роль озёр в формир.Природных ландшафтов б.
- 26.Особенность морфологіі озёрных котловін
- 27.Тіпы береговых процессов.Морфоогія показателей русла.
- 29.Хозяйственное іспользованіе озе і іх хозяйственное іспользов.
- 30.Історія созданія водохроніліщ.И типы водохранилищ.
- 31. Гидроморфологические особенности водохранилищ
- 34.Особенности заиления и зарастания водохранилищ.
- 35. Схема зарастания малых речных водохранилищ.
- 36) Влияние малых водохранилищ на прилег.Л-ты и гидро режим рек в нижнем бьефе. Вопросы эволюции малых вдхр.
- 37) Типы прудов и их распределение по тер. Рб. Назначение и особенности их использования.
- 38) Морфометрия прудов. Особенности гидро и гидрохим. Режимов
- 39) Фильтрация воды с прудов. Особенности зарастания. Заиление и донные отложения
- 40) Водохозяйственное районирование тер. Рб по исп. Местного стока
- 41.Карьерные водоемы – новый тип водных экосистем. Рекультивация карьеров.
- 42. Морфометрические и морфологические показатели котловин карьерных водоемов.
- 43. Гидрологические особенности карьерных водоемов и их гидрохимический режим. Донные отложения.
- 44. Зарастание карьерных водоемов и основные пути их эволюционного развития.
- 48. Болота Беларуси — избыточно увлажнённые участки земли со специфической растительностью, в результате жизнедеятельности и отмирания которой образуется торф, являются одними из крупнейших в Европе.